Blog

In deze blog deel ik mijn kennis van yoga.

Historische achtergrond van power yoga

Begin 20e eeuw, met een hoogtepunt in de periode 1925-35, kende India een enorme creatieve explosie op het gebied van lichaamscultuur. De kleine groep yogahoudingen en ademhalingsoefeningen die uit de late Middeleeuwen waren overgeleverd, werd gecombineerd met een grote reeks ademhalings- en lichaamsoefeningen uit Europa onder het westerse motto ‘een gezonde geest in een gezond lichaam’. Hieruit ontstond de moderne yoga die je overal ter wereld in yogastudio’s onderwezen ziet.

Één van deze creatieve geesten was Tirumulai Krishnamacharya, behalve yogi, ook astroloog, filosoof en sanskrietgeleerde. Hij ontwikkelde in de jaren ‘30 in Zuid-India, in opdracht van zijn broodheer de prins van Mysore, een krachtige vorm van yoga . Het meest kenmerkende aan deze nieuwe yoga was dat ze in een doorlopende serie werd uitgevoerd op het ritme van de ademhaling. De Zonnegroet diende als uitgangspunt en daaromheen werden traditionele zittende yogahoudingen, westerse gymnastiek-oefeningen, en westerse en oosterse vormen van krachttraining geweven.

De Zonnegroet (Sūryanamaskār) zelf was een reeds bestaande serie houdingen die in een vloeiende reeks uitgevoerd werden. Ze was in de periode 1908-1928 ontwikkeld door P. Pratinidhi, de Rajah van Aundh, zelf een fervent beoefenaar van yoga en krachttraining. Hij baseerde de Zonnegroet op de zeer oude praktijk van grote reeksen buigingen voor de Zon (Surya) in Zuid-India door deze reeksen te stroomlijnen en van elementen van kracht en strekking te voorzien.

Krishnamacharya’s uitdagende yogaseries waren nadrukkelijk bedoeld voor jonge, sterke mannen, met name tieners. Wel ging hij daarbij heel creatief om met de mogelijkheden en beperkingen van zijn individuele leerlingen, zodat de series nooit vaststonden, alleen de structuur: doorlopend bewegen op het ritme van de ademhaling.

Daarnaast gaf hij, in opdracht van zijn broodheer, avondvullende yogavoorstellingen in de wijde omtrek om yoga te promoten. Een selecte groep leerlingen voerde de oefeningen uit, terwijl Krishnamacharya het publiek uitleg gaf. Uiteraard waren dit goed ingestudeerde, vaste series bewegingen.

Één van deze leerlingen (eigenlijk een jonge docent) van het eerste uur van was K. Pattabhi Jois. Hij startte in 1948 zijn eigen school en wijdde deze geheel aan het onderwijs van zes vaste oefenseries die als basis hadden gediend voor de optredens. Hij perfectioneerde deze series en koppelde ze nadrukkelijk aan de traditionele spiritualiteit van Patanjali en noemde het geheel ‘ashtanga yoga’, naar de acht (ashta) basisprincipes van Patanjali’s leer uit ongeveer het begin van onze jaartelling. Dit was niet Krishnamacharya’s oorspronkelijke krachtige en creatieve yoga, maar een vaste reeks houdingen en bewegingen, achteraf gekoppeld aan een zeer gerespecteerde spirituele traditie in India.

In de jaren ’60 ontdekten enkele jonge westerlingen Pattabhi Jois’ studio en in de jaren ’70 begon Pattabhi Jois in het buitenland, met name de VS, les te geven. Tegen het einde van de jaren ‘80 werd deze atletische, zeer veeleisende vorm van yoga echt bekend in yogakringen. Behalve vanwege haar spectaculaire vorm, zeer zeker ook vanwege het begeleidende verhaal: deze oefenreeks zou ongewijzigd maar liefst 5000 jaar teruggaan in de geschiedenis van India! Dat is niet waar, maar het is op zich wel een goede oefenreeks. In 1995 kwam er voor het eerst een boek uit over ashtanga yoga in de VS.

De term Power Yoga werd in dat boek, geschreven door de Amerikaanse Beryl Bender Birch, gebruikt als populaire naam voor Ashtanga Yoga. De Amerikaanse uitgever Simon & Schuster had de term ‘Power Yoga’ bedacht als vervanging voor het in westerse oren nietszeggende ‘Ashtanga Yoga’, als titel voor het eerste boek over deze yogastijl. Sindsdien zijn er veel yogaboeken verschenen met in de titel de term power yoga, terwijl het zuivere ashtanga yoga is die wordt beschreven. Dat wil zeggen, de vaste serie oefeningen in combinatie met de spiritualiteit van Patanjali, wat zich bijvoorbeeld uit in het reciteren van een mantra die eer bewijst aan Patanjali vlak voor het begin van de oefenserie.

De tweede vorm van Power Yoga is afkomstig van de Amerikaanse yogadocent Baron Baptiste , zelf de zoon van twee yogadocenten. Hij introduceerde eind jaren ‘80 Baptiste Power Vinyasa Yoga, kortweg Power Yoga, als naam voor een door hemzelf ontwikkelde stijl van yogabeoefening die uiterlijk veel overeenkomsten vertoond met ashtanga yoga, echter met voor een groot deel andere oefeningen, maar vooral met een geheel andere filosofie als uitgangspunt. In zijn systeem speelt Patanjali geen enkele rol en evenmin andere vormen van Indiase spiritualiteit. Hij presenteert zijn atletische yoga als een middel om mindfulness en contact met je lichaam te bewerkstelligen. Dit aandachtige contact met je lichaam heeft, zoals hij het presenteert, op den duur een therapeutisch effect en opent de weg naar je authentieke zelf. Zijn stijl werd razend populair, waardoor de term power yoga vaak ook als synoniem geldt voor zijn stijl van yogabeoefening. Ook Baptiste kent, in zijn boek althans, een vaste serie oefeningen. Als docent laat hij de vaste volgorde echter los.

Ten derde is power yoga sinds de jaren ’90 de naam geworden voor elke vorm van yoga die, net als Baptiste, de basisprincipes van Krishnamacharya’s yogapraktijk toepast (flow, ademritme, ujjayi adem, bandha’s) en daarbij ook speelt met de samenstelling van de oefenserie. Dit is waarschijnlijk de meest toegepaste vorm van power yoga. In wezen zie je in deze moderne Power Yoga Krishnamacharya’s erfenis dus het meest zuiver terug: een krachtige yoga waarbij de oefenserie niet vaststaat, maar door de docent wordt aangepast – aan de eigen voorkeuren en aan de vermogens van zijn of haar cursisten.

Goed beschouwd is Tirumulai Krishnamacharya, in de jaren ’30, uiteindelijk de grondlegger van wat nu Power Yoga heet, maar toen nog geen aparte naam had. Gevolgd door K. Pattabhi Jois, die zijn leven wijdde aan het onderwijs en de verspreiding in het Westen van zijn vastomlijnde ‘Ashtanga Yoga’. En tenslotte Baron Baptiste, die liet zien dat je, met behoud van de basisstructuur die Krishnamacharya bedacht, nieuwe oefenseries kunt samenstellen. Het zijn namelijk de elementen flow (vinyasa), ademritme, ujjayi (= verruimende) adem en bandha’s (subtiele contracties) die een oefenserie tot power (of ashtanga) yoga maken en niet de op zichzelf staande oefeningen of de achterliggende filosofie.

Of Power (en ook Ashtanga) Yoga wel of niet spiritueel is, hangt af van de intentie waarmee de oefenseries worden onderwezen en beoefend. Een yogahouding is op zichzelf niet spiritueel en dat geldt ook niet voor ademhalingsoefeningen en meditatie. Òf yoga als een spirituele discipline wordt beoefend en wélke spiritualiteit er dan centraal staat, hangt volledig af van de beoefenaar. Voor mij persoonlijk is spiritualiteit een zaak van het innerlijk, en het innerlijk alleen, en niet van tradities, vaste vormen, goeroes of gemeenschappen. Bovendien is spiritualiteit voor mij innig verbonden met het lichaam(sbewustzijn) als poort naar de intuïtieve beleving van eenheid met het universum. Dit zie je ook terug bij Power Yoga pionier Baron Baptiste, maar daarentegen niet of nauwelijks bij de sterk op de geest, en het ontstijgen van het lichaam, gerichte spirituele tradities van India die veel andere yogastijlen inspireren.


Bronnen

Baron Baptiste, 2003, Journey into Power. How to Sculpt Your Ideal Body, Free Your True Self, and Transform Your Life with Yoga, Simon & Shuster

Beryl Bender Birch, 1995, Power Yoga. The Total Strength and Flexibility Workout, Simon & Schuster

Tara Fraser, 2005, Power Yoga voor iedereen. Beoefen Ashtanga-yoga voor meer energie en souplesse, The House of Books

Rob Nanninga, 2010, ‘Relaxte yogi’s. Waar komt de yoga vandaan?’ in Skepter Jaargang 23, nummer 2, http://www.skepsis.nl/yoga.html

Pratinidhi, Shrimant Balasahib Pandit  (Rajah of Aundh), 1938, The Ten Point Way to Health. Surya Namaskars, J.M. Dent & Sons

Mark Singleton, 2010, Yoga Body. The Origins of Modern Posture Practice, Oxford University Press

Mark Singleton, 2010, ‘Yoga’s Greater Truth’ in Yoga Journal

http://www.yogajournal.com/wisdom/2610

N.E. Sjoman, 1999, The Yoga Tradition of the Mysore Palace, Abhinav Publications, http://nitayoga.com/wp-content/uploads/2013/08/The-Yoga-Tradition-of-the-Mysore-Palace-Complete-Opt-OCR.pdf

Wikipedia – English: ‘Ashtanga Vinyasa Yoga’

Wikipedia – English: ‘Yoga’

www.kym.org (Krishnamacharya Yoga Mandiram)

Docent Vincent Botella


Ik ben Vincent Botella (1968). In 1997 begon ik yoga te beoefenen bij Charles Hond in Rotterdam. Bij hem maakte ik gedurende vijf jaar diepgaand kennis met yoga volgens de methode van B.K.S. Iyengar, een veeleisende en zeer precieze vorm van yoga. Alhoewel er ontzettend goede kanten aan deze vorm van yoga zitten, lag voor mij de nadruk uiteindelijk te veel op wilskracht en perfectionisme. Na die vijf jaar heb ik gedurende elf jaar mijn eigen intuïtieve vorm van yoga voortgezet, waarin lichaamsbewustzijn belangrijker is dan wilskracht.

In die elf jaar cultiveerde ik enerzijds mijn gevoeligheid voor subtiele energie met behulp van qigong (oud-Chinese energieoefeningen) en meditatie. Anderzijds versterkte ik mijn lichaam met calisthenics, dat wil zeggen, fitness zonder apparaten. Aandacht en gevoeligheid gaan voor mij vanzelfsprekend samen met concrete kracht en uithoudingsvermogen.

Deze combinatie van activiteiten bracht me uiteindelijk tot Power Yoga, een vorm van bewust lichaamswerk en –training, die subtiliteit en precisie combineert met pure kracht en lenigheid. Ik behaalde in 2013 mijn docentendiploma Power (Ashtanga) Yoga bij Tonnie Goes in Montfoort en ontwikkelde in de jaren daarop mijn eigen vorm van Power Yoga, waarin zorgvuldigheid en inspiratie centraal staan.